Sensa Zorg

  >  Blog   >  Kwetsbare ouderen

Kwetsbare ouderen

De zorg voor kwetsbare ouderen kan verbeterd worden door alles wat er wordt bedacht en gedaan vanuit het perspectief om de ouderen te ontwikkelen. Zij zouden moeten kunnen meepraten en meesturen over beslissingen in de zorg. Zij weten bijvoorbeeld heel goed welke problemen er voordoen bij het ouder worden en welke voorzieningen beter functioneren. Ook met behulp van intercultureel contact tussen ouderen en de hulpverlener kan er ingespeeld worden op de zorgbehoefte van de ouderen wat zal leiden tot passende en kwalitatieve zorg. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de kwaliteit van zorg voor kwetsbare ouderen beter wordt?

Wanneer zijn ouderen kwetsbaar

Kwetsbare ouderen zijn ouderen (65+) die het moeilijk hebben met eigen regie voeren en het behouden van hun zelfstandigheid (Lemmens, 2016). Er zijn 4 verschillende gebieden waarop kwetsbaarheid zich voordoet bij ouderen. Ten eerste kunnen we spreken van fysieke kwetsbaarheid. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan vermoeidheid. Ten tweede hebben we het over cognitieve belemmeringen zoals bijvoorbeeld geheugen. Vervolgens heb je ook het sociale gebied. Hierbij hebben we het over belemmeringen door eenzaamheid en verlies van sociale netwerk. Ten slotte is er de psychische kwetsbaarheid waarbij het bijvoorbeeld gaat om belemmeringen door een psychische aandoening als bijvoorbeeld depressie.

Ondersteunen van kwetsbare ouderen

  • Wanneer de zorg aansluit bij de belevingswereld, behoeften en wensen van ouderen kunnen ze beter geholpen worden. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door aandacht te geven aan de rol van preventie bij het voorkomen van beperkingen en afhankelijkheid. Er kan meer aandacht gegeven worden aan wat ouderen nog wel kunnen en het bevorderen van hun onafhankelijkheid.
  • Bij aanwezigheid van regie van een hulpverlener/zorgverlener kan ervoor gezorgd worden dat de gezondheidsproblemen van ouderen in samenhang gezien wordt. Wanneer ouderen meerdere gezondheidsproblemen hebben en bij meerdere artsen komen kan een behandeling een negatief effect hebben op de andere behandeling.
  • De overdracht binnen de zorg, bijvoorbeeld van ziekenhuis naar thuiszorg moet zo verlopen dat informatie goed wordt doorgegeven en voorzieningen op tijd worden geregeld.
  • Aandacht geven aan de kwaliteit van het leven van ouderen door ze goed te verzorgen, goede huisvesting, gezondheidsvoorlichting, vervoer, welzijn en levensvervulling is van groot belang voor een goede ondersteuning en zorg (Lemmens, 2016).

Ouderenparticipatie voor betere zorg

  • Gebruikmakend van de ervaringsdeskundigheid van ouderen weten we welke knelpunten zich voordoen bij het ouderdom, welke voorzieningen goed functioneren in de zorg en welke punten we kunnen verbeteren. Vanuit deze invalshoek kan er anders gekeken worden dan de hulpverleners of zorgverleners.
  • Kwetsbare ouderen kunnen vernieuwingen beter accepteren wanneer zij ook betrokken worden bij de beslissingen over hun zorg. Doordat zij ook hebben meegedacht zijn ze meer overtuigd over de juistheid en zullen ze er meer open voor staan.
  • Door ouderen bij beslissingen te betrekken neemt eigen kracht toe waardoor onnodige verlies van autonomie en eigen regie wordt tegen gegaan. Ouderen kunnen bijvoorbeeld met elkaar en met de hulpverlener uitzoeken hoe ze verantwoordelijkheid kunnen nemen over bijvoorbeeld hun leefgewoonten en voedingspatronen.
  • Wanneer er geluisterd wordt naar ouderen en wanneer de hulpverlener zich kan verplaatsen in de ouderen kan hij/zij meer doorzien en worden de ouderen beter begrepen. Met interculturele communicatie kan de hulpverlener de ouderen met een bi-culturele achtergrond ook beter begrijpen (Nunez-Mahdi, 2019). Door zich te verdiepen in de achtergrond met respect en inlevingsvermogen kunnen hulpverleners de kwetsbare ouderen beter begrijpen en passende zorg verlenen.

Kwetsbare ouderen en corona

Met de coronamaatregelen is het een risico dat kwetsbare ouderen in een sociaal isolement raken doordat ze geen bezoek mogen, geen sociaal netwerk hebben en doordat ze minder zorg krijgen. De ouderen die in een sociaal isolement leven, hebben geen of weinig familie, vrienden of bekenden die steun bieden en nemen ook minder deel aan maatschappelijke activiteiten en sociale verbanden. Deze mensen zijn grotendeels aangewezen op de hulpverleners of zorgverleners die bij ze langskomen. Met de corona pandemie is het belangrijk dat deze ouderen toch bezocht of gebeld worden met de nodige verantwoordelijkheid om de sociale isolement te voorkomen. Voor het bezoeken is het belangrijk om voldoende afstand te houden en ook voldoende voorzichtig te zijn.

 

Tuba Gulbahce

Lemmens L., Herber G., Schooneveldt G., Rietman L., Blokstra A., Goede preventieve ouderenzorg: welke elementen zijn van belang?. RIVM 2016.

Nunez-Mahdi, R & Obihara, C. (2019). Interculturele communicatie in de zorg. Assen, Nederland: Royal Van Gorcum BV.